Deprem Sırasında Gökyüzünde Beliren Işıkların Sebebi Ne?

Deprem ışıkları adı verilen bu fenomen yüzyıllardır insanları ve araştırmacıları şaşırtıyor. Deprem ışıkları çok nadir görülüyor. Üstelik bu ışıklar her depremde farklı da olabiliyor.

NASA’nın Ames Araştırma Merkezi’nde kıdemli araştırmacı ve San Jose Devlet Üniversitesi’nde fizik profesörü olan Friedemann Freund “bu ışıklar birbirinden farklı şekil, form ve renklerde olabilir” diyor.

Peki bu ışıklar gerçek mi?

Birleşik Devletler Jeoloji Araştırmaları Kurumu deprem ışıklarının gerçekten var olup olmadığı konusunda ikiye bölünmüş durumda. Kurum, internet sitesinde şu bilgilere yer veriyor: “Jeofizikçiler, bir depremin gerçekleşme anına ve merkez üssüne yakın olağandışı ışıklara dair bireysel bildirimlerin gerçekten deprem ışıklarına dair olup olmadığı konusunda farklı düşünüyorlar. Kimi bu bildirimlerin deprem ışıklarına dair somut delil olduğunu düşünmese de, kimileri de görgü tanığı ifadelerinin en azından bir kısmının deprem ışıklarının varlığına işaret ettiğine inanıyor.”

Deprem ışıklarının sebebi ne?

Freund ve arkadaşlarının 2014 yılında yaptıkları araştırma kapsamında inceledikleri 65 deprem ışığı olayıyla ilgili geliştirdikleri teoriye göre, deprem ışıkları sismik hareketlilik sırasında belirli türdeki kayalarda aktif hale gelen elektrik yüklemelerinden kaynaklanıyor. Freund bunu “sanki dünyanın kabuğunda bir pili çalıştırmışsınız gibi” diyerek açıklıyor.

Bilim insanlarına göre, dünyada meydana gelen depremlerin yalnızca binde beşinde ışık çıkmasına yol açacak şartlar oluşuyor, bu yüzden de ışıklara rastlamak oldukça nadir gerçekleşiyor. Aynı zamanda bu ışıklar depremlerden önce ya da deprem anında meydana geliyor, ancak depremden sonra pek görülmüyorlar.

Daha önce yapılan bir çalışma, tektonik stresin, kuvars içeren kayaları sıkıştırdığında güçlü elektrik alanları ürettiğini ve piezoelektrik etkisi yarattığını öne sürdü. Ancak deprem ışıklarının öngörülemez ve kısa ömürlü olmaları bunu incelemeyi zorlaştırıyor. Bu yüzden kimi bilim adamları deprem ışıklarını laboratuvar ortamında yeniden yaratmaya çalıştı.

Türkiye'de olduğu iddia edilen görüntüler sahte çıktı

Kahramanmaraş'ta gerçekleşen ve büyük yıkıma yol açan depremden önce kaydedildiği iddia edilen kimi görüntüler de sosyal medya araçlarında sıkça paylaşıldı. Ancak uzmanlar bu görüntülerin hemen hepsinin farklı zaman ve farklı ülkelerde kaydedildiğini söylüyor.